Rượu vang là một thức uống rất đặc biệt, có bề dầy lịch sử và phổ biến trên thế giới. Nhưng để thưởng thức rượu vang chuẩn và đúng cách nhất thì có lẽ không phải ai cũng biết, ngoài việc bạn phải trải qua một quá trình thực hành, thưởng thức nhiều và tích lũy trãi nghiệm cho mình thì việc nắm chắc các kiến thức cơ bản nhất là tối quan trọng, đặc biệt đối với những người vừa bắt đầu.
Hy vọng bài viết bên dưới sẽ giúp bạn tự xây dựng một thư viện các kiến thức về rượu vang cho chính mình.
Hiểu về rượu
Rượu vang là một loại thức uống có cồn được làm từ nho chuyên dùng (tên Latin Vitis Vinifera) bằng cách lên men nước ép nho. Có hơn 1.200 giống nho trên thế giới nhưng chỉ có khoảng 100 giống nho này xuất hiện ở 75% diện tích vườn nho trên thế giới. Mỗi loại nho khác nhau, năm thu hoạch nho và các kỹ thuật sản xuất rượu vang sẽ quyết định cho trải nghiệm hương vị của bạn. Cabernet Sauvignon là loại nho được trồng nhiều nhất trên thế giới, theo sau là Syrah và Merlot, Pinot Noir và các giống nho trắng phổ biến nhất là Chardonnay, Sauvignon Blanc, và Pinot Gris / Grigio.
Vitis Vinifera là gì?
Vitis vinifera được biết đến là loại rượu vang được làm từ một loại nho khác với nho mà chúng ta hay ăn như trái cây (nho ăn). Loại nho này nhỏ hơn, cô đặc hơn và có độ ẩm ít, vì các giống nho này dùng để lên men thành rượu nên sẽ thường ngọt hơn và có vỏ dày hơn. Vitis vinifera có thể có vỏ màu đen hoặc màu đồng và tạo ra rượu vang đỏ hoặc trắng tương ứng.
Các loại rượu vang chính
Rượu vang có thể được chia thành 5 loại chính được phân loại theo giống nho và kỹ thuật sản xuất riêng cho mỗi loại.
Vang đỏ
Rượu vang đỏ được làm từ nho có vỏ sẫm màu khi lên men sẽ được kết hợp cùng vỏ và hạt của nó. Đặc điểm đầu tiên và rõ ràng nhất của rượu vang đỏ là màu sắc. Rượu vang đỏ có màu sắc từ màu tím đậm, mờ đục đến màu hồng ngọc nhạt hoặc có khi là màu nâu đồng. Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Syrah, Merlot, Malbec, Grenache và Pinot Noir đều là những giống nho làm rượu vang đỏ chủ yếu, tùy vào từng chủng loại nho được, ủ rượu vang đỏ sẽ có hương vị đặc trưng từ chát cho đến ngọt.
Vang trắng
Khác với rượu vang đỏ, các giống nho làm rượu vang trắng chủ yếu là Sauvignon Blanc, Chardonnay, Riesling và Pinot Gris / Grigio, là các giống nho có vỏ màu xanh, màu đồng nhạt, đôi khi là nho đen đã bóc vỏ. Hương vị của vang trắng sẽ đi từ nhẹ nhàng đến đậm đà và chua mát đến ngọt.
Vang hồng
Rượu vang Rosé (hay rượu vang Blush) được làm chủ yếu từ nho vỏ đen bằng cách loại bỏ vỏ trước khi chúng làm rượu chuyển sang màu đỏ đậm hoặc từ sự kết hợp của nho xanh, hoặc nho màu đồng nhạt và nho da đen. Rượu vang Rosé cũng có cả loại chua mát và ngọt.
Vang sủi
Rượu vang sủi bọt có thể là vang đỏ, vang trắng và vang hoa hồng nhưng phổ biến nhất là vang trắng và vang hồng. Các bọt sủi đến từ quá trình lên men giai đoạn 2 của quá trình làm rượu , và vang sủi cũng có các loại từ chua mát , đến ngọt và đậm. Champagne, Prosecco, Cava, và Sekt là những vùng sản xuất vang sủi bọt nổi tiếng thế giới bằng các phương pháp kỹ thuật ủ đặc biệt tại đó.
Vang tráng miệng
Rượu vang tráng miệng chủ yếu có vị ngọt nhưng cũng có nhiều loại rượu vang chát được cường hóa để tăng hương thơm trong rượu như Sherry, Port và Vermouth, được làm bằng cách thêm rượu mạnh trung tính vào.
Vintage là gì?
Vintage là năm thu hoạch nho làm rượu – hay còn gọi là niên vụ. Rượu có thể được phân loại là vintage hoặc non-vintage. Rượu vang non-vintage sẽ được dán nhãn là NV hoặc đơn giản là tên vang không có năm sản xuất, còn rượu vang vintage sẽ có ngày ghi trên nhãn. Niên vụ được ghi lên hầu hết các loại vang đỏ, trắng và hồng (rose). Rượu vang vintage hoặc non-vintage bao gồm vang sủi bọt, vang cường hóa như Port, và một số loại vang tráng miệng.
Nếm và uống rượu vang
Trong quá trình nếm rượu vang, có một số thuật ngữ cần lưu ý:
Body là độ đậm đà của vang khi tiếp xúc vòm họng
Tính axit đề cập đến vị chua trong vang
Tannin là vị chát và đắng được thêm vào rượu trong quá trình ủ rượu
Alcohol là kết quả của quá trình lên men, tạo thêm “độ nóng” cho rượu. Việc đo độ cồn được tính theo thể tích hoặc ABV, nằm trong khoảng từ 5,5% đến 23% đối với một số loại rượu mạnh.
Sweetness & Dry mô tả vị ngọt trong rượu, từ đậm đà, đến không ngọt hay trung tính.
Aroma là hương thơm trong rượu vang, gồm nhiều mùi hương từ hoa, thảo mộc, trái cây, hương đất hoặc cay.
Taste là cách thưởng thức rượu qua lưỡi, gồm nhiều vị từ vị thịt, bơ, mặn, vị sồi, hoặc vị thực vật.
Finish là cách mà vang lưu lại trong vòm miệng và những hương vị nào đọng lại sau khi uống rượu vang.
Cách uống rượu vang
Dưới đây là hướng dẫn các bước thử rượu đúng chuẩn:
1. Xem qua nhãn chai để biết thông tin về nguồn gốc của vang, ví dụ như loại nho được sử dụng và niên vụ của vang.
2. Chọn loại ly phù hợp cho vang đỏ, trắng hoặc sủi.
3. Cầm ly vang đúng cách. Cần giữ cuống ly để ngăn nhiệt và mùi từ tay có thể làm ảnh hưởng hương thơm của rượu.
4. Đổ và xoáy. Rót một phần ba rượu vào ly và xoay nhẹ xung quanh. Việc xoay rượu trong ly làm tăng lượng oxy giúp tăng hương thơm của rượu, đặc biệt là vang đỏ.
5. Ngửi rượu. Độ đậm của hương thơm sẽ được quyết định bởi độ phức tạp của rượu. Rượu vang cơ bản sẽ có hương thơm chính từ trái cây, trong khi một số rượu vang cấu trúc phức tạp sẽ có hương thơm thứ cấp do quá trình sản xuất rượu tạo ra. Cuối cùng, hương thơm bậc ba của quá trình ủ vang như mùi gỗ sồi, sẽ có trong rượu vang lâu năm.
6. Hãy nhấp một ngụm, không nuốt và đưa rượu quanh miệng để hấp thụ hương vị rượu vang. Dành thời gian để thưởng thức hương vị trước khi nuốt để cảm nhận được dư vị , dư vị tốt sẽ lưu lại trên vòm miệng lâu hơn.
Nhiệt độ thích hợp để phục vụ rượu vang
Tùy vào loại rượu vang sẽ có nhiệt độ thích hợp để phục vụ như sau .
– Theo Forster, rượu vang đỏ nên được phục vụ ở nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ phòng một chút, từ 15 ° C đến 20 ° C.
– Rượu vang trắng nên được phục vụ lạnh. Forster khuyên bạn nên phục vụ trong khoảng từ 8 ° C đến 12 ° C.
– Rượu vang sủi bọt nên được phục vụ ở nhiệt độ 5 ° C đến 10 ° C.
Có thể làm lạnh nhanh rượu vang bằng cách ngâm chai vào hỗn hợp nước đá trong khoảng 20 phút.
Rượu đã mở nắp sẽ dùng được sau bao lâu?
Tùy thuộc vào loại rượu, điều kiện bảo quản sẽ quyết định thời gian sử dụng rượu vang sau khi mở nắp. Hương vị rượu thường thay đổi nhẹ sau ngày đầu tiên do bị oxy hóa. Trong trường hợp rượu bị hỏng, về cơ bản nó chỉ chuyển hoá thành giấm và vô hại.
Đối với vang trắng, hương vị trái cây tổng thể của rượu sẽ nhạt dần và không còn cảm giác tươi mát .
– Đậy nút chai và để 5-7 ngày trong tủ lạnh đối với các loại rượu vang trắng nhẹ.
– Đậy nút chai và để 3-5 ngày trong tủ lạnh đối với rượu vang trắng nguyên chất.
Đối với rượu vang đỏ, sau khi mở nắp càng lâu thì càng có nhiều tannin và độ chua. Do đó, nếu rượu có màu đỏ nhạt và một chút tannin sẽ không giữ được lâu như những loại vang đỏ đậm.
– Đậy nút chai và để 3-5 ngày ở nơi bóng tối mát mẻ.
Tương tự với vang trắng, vang Rosé sẽ nhạt dần và kém tươi hơn khi có vị trái cây.
– Đậy nút chai và để 5-7 ngày trong tủ lạnh đối với hầu hết các loại rượu nhẹ.
Rượu sâm panh hoặc rượu vang sủi bọt nhanh chóng bị mất cacbonat (mất bọt khí) sau khi mở. Phương pháp sản xuất rượu vang cũng ảnh hưởng đến thời gian để được bao lâu sau khi khui.
– Đậy nút chai và để 1-3 ngày trong tủ lạnh với vang sủi bọt
Vang tráng miệng hoặc vang cường hóa càng ngọt thì thời gian dùng sau khi mở nắp càng lâu.
– Đậy nút chai và để được 28 ngày ở nơi tối mát, tốt nhất nên bảo quản trong tủ lạnh.
Nếu uống rượu cũ thì có sao không?
Kể cả rượu được bảo quản trong môi trường lý tưởng, nhưng sau khi mở nắp và để trong thời gian dài, rượu sẽ dần mất đi hương vị trái cây, mất đi hương vị hấp dẫn đồng thời chuyển sang màu nâu. Hương vị rượu dĩ nhiên sẽ không còn ngon nữa, và khi đến mức độ chuyển thành giấm thì có thể sử dụng để nấu ăn chứ không được khuyến khích để uống.
Những điều cần biết về ly uống rượu vang
Mặc dù ly rượu vang được thiết kế đa dạng dành riêng cho từng loại vang khác nhau, nhưng bạn cũng không nhất thiết phải dùng các loại có thiết kế đặc biệt hoặc cầu kỳ -để thưởng thức rượu vang. Dùng các loại ly vang khác nhau có thể làm gia tăng cảm giác khi thưởng thức vang bằng cách hướng hương thơm và dư vị của rượu trên các vùng cụ thể trên lưỡi để giúp bạn cảm nhận nhiều sắc thái hương vị. Nếu mới bắt đầu bằng thì có thể chọn những ly rượu vang cơ bản có hoặc không có chân ly. Nếu bạn muốn thưởng thức vang sành điệu thì hãy chọn đúng loại ly cụ thể cho từng loại vang nhé!
Nguyên tắc phối hợp rượu vang với các món ăn
Không có “quy tắc” cụ thể nào cho việc kết hợp giữa rượu vang và thức ăn (hãy uống những gì bạn thích cùng với những gì bạn ăn), tuy nhiên sự kết hợp đúng đắn giữa thức ăn và rượu vang có thể mang lại những trải nghiệm tuyệt vời hơn hết. Dưới đây là 8 quy tắc đơn giản để có thể tự tin kết hợp đồ ăn và rượu vang đúng cách nhé!
1. Chọn thức ăn và rượu có trọng lượng tương đương nhau. Trọng lượng ở đây không phải là thức ăn hay rượu nặng bao nhiêu, mà ở đây là việc ghép thức ăn nhẹ (thường là ít béo, ít ngậy) với rượu vang có vị nhẹ nhàng, và những món ăn nặng vị với những chai vang có hương vị đậm đà.
2. Chọn món ăn phù hợp với hương vị và đặc tính của vang
3. Xem xét về tính axit của vang
4. Cẩn thận khi kết hợp món ăn có vị hơi mặn và tanin
5. Làm dịu vị tannin với thức ăn vị đậm đà hơn
6. Dùng vang và thức ăn có cùng mức độ ngọt
7. Thức ăn cay cần rượu có vị cay
8. Kết hợp với nước sốt
Việc kết hợp vang và ẩm thực khá trực quan nên cũng đơn giản và dễ cảm nhận, chẳng hạn như món salad hải sản mùa hè giòn tan sẽ bị lấn át ngay khi dùng cùng Cabernet Sauvignon đậm đà và nồng nàn. Một ly vang Pinot Grigio nhẹ vị trái cây sẽ bị mất đi hương vị nếu kết hợp với món beefsteak New York.
Rượu Vang có một định nghĩa rất đơn giản, nhưng đó là một loại thức uống có cồn cực kỳ phức tạp với nhiều chủng loại, vùng sản xuất và rất nhiều khái niệm chuyên môn. Với các kiến thức về rượu vang này, chúng tôi mong muốn mang đến cho bạn một nền tảng cơ bản nhất về rượu vang để bắt đầu hành trình trải nghiệm của riêng bạn!
